Απονομή του 2ου Βραβείου στην CONSORTIS στο πλαίσιο του ανοικτού Χωροταξικού Διαγωνισμού Ιδεών «Μελέτη στρατηγικής χωροταξικής ανάπτυξης της περιοχής της λίμνης Τριχωνίδας», που διεξήχθη από το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.

Στόχος του διαγωνισμού ήταν η στρατηγική ανάπτυξη της αξιόλογης παραλίμνιας περιοχής της Τριχωνίδας και η σύνδεση αυτής με τις όμορες Τοπικές Κοινότητες με σκοπό την ανάδειξη του φυσικού της τοπίου, η οποία μπορεί να συντελέσει στην ανάπτυξη της ευρύτερης ενδοχώρας των Δήμων Αγρινίου και Θέρμου και στην τόνωση της τοπικής οικονομίας. Στο πλαίσιο της μελέτης, ζητήθηκε να προταθούν χωροταξικά ή/και πολεοδομικά εργαλεία και κανόνες, εστιάζοντας στην οργάνωση του χώρου με κατανομή των χρήσεων γης, λαμβάνοντας υπόψη το φυσικό περιβάλλον, τις υφιστάμενες και μελλοντικές υποδομές και τα τοπιολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής.
Αντικείμενο του διαγωνισμού ήταν η διατύπωση ιδεών, από χωροταξική, πολεοδομική, αρχιτεκτονική, αισθητική, λειτουργική, τεχνική και περιβαλλοντική άποψη, κατά τρόπο που να ικανοποιούνται οι στόχοι του Διαγωνισμού

Το όραμα που τέθηκε από την ομάδα μελέτης για την περιοχή της λίμνης Τριχωνίδας είναι: “Συγκρότηση ενός εξισορροπημένου φυσικού, ανθρωπογενούς και κοινωνικο-οικονομικού τοπίου που δικτυώνεται, αλληλοσυμπληρώνεται και λειτουργεί πολυ-επίπεδα”. Το όραμα υποστηρίζεται από το τρίπολο «Δημιουργία-Διατήρηση-Ενδυνάμωση» και διαρθρώνεται σε τρεις Στρατηγικούς Στόχους:

1. Δημιουργία νέων ευκαιριών αναψυχής και ήπιου τουρισμού, σε συνδυασμό με το αξιόλογο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.
2. Διατήρηση και προστασία των ιδιαίτερων στοιχείων του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, διατήρηση και ανάδειξη των οικολογικών και πολιτιστικών αξιών και λειτουργιών.
3. Ενδυνάμωση του παραγωγικού τοπίου με ενίσχυση των τοπικών πλεονεκτημάτων για τη διασφάλιση της οικονομικής ανθεκτικότητας της περιοχής.

Πρόκειται επί της ουσίας για μια τοποκεντρική προσέγγιση με εξωστρεφή προσανατολισμό, για μια ανάπτυξη με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής, με υψηλό βαθμό δικτύωσης και συμπληρωματικότητας.

Η φιλοσοφία της πρότασης βασίζεται στο εννοιολογικό εργαλείο της πράσινης και μπλε υποδομής (ΠΜΥ), που διακρίνεται από τις ποιότητες της πολυλειτουργικότητας και της δικτύωσης. Οι λόγοι που οδήγησαν στην υιοθέτηση των ΠΜΥ ως το καταλληλότερο εργαλείο ανάλυσης και σύνθεσης για την περιοχή μελέτης είναι ο έντονος κατακερματισμός του φυσικού τοπίου, η μειωμένη συνδεσιμότητα και προσβασιμότητα σημαντικών φυσικών και ανθρωπογενών στοιχείων, καθώς και η δυνατότητα επαναπροσδιορισμού της ταυτότητας της περιοχής μέσω της ανάδειξης της ιδιαιτερότητας του φυσικού τοπίου και του πολιτιστικού της αποθέματος.

Η τυπολογία που αναπτύχθηκε για τις ανάγκες της μελέτης περιλαμβάνει τρία δομικά στοιχεία: τις περιοχές, τους διαδρόμους/συνδέσμους και τα σημεία μετάβασης, ενώ για τη συγκρότηση του δικτύου ΠΜΥ ακολουθήθηκε μια διαδικασία τριών βημάτων: της αναγνώρισης, της λειτουργικής αξιολόγησης και της συγκρότησης.

Στις προτάσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης στις οποίες καταλήγει η μελέτη, επιλέγεται διαβαθμισμένος βαθμός προστασίας μεταξύ αυξημένης προστασίας σε περιοχές δασικού χαρακτήρα ή χειμάρρων και ανάπτυξης ανθρωπογενών λειτουργιών, όπως ο τουρισμός και η αναψυχή. Προτείνονται περιοχές, ζώνες και νέες σημειακές χωροθετήσεις χρήσεων καθώς και διαδρομές μεταξύ οικιστικών συγκεντρώσεων: περιμετρικός ποδηλατοδρόμος, περιπατητική διαδρομή, σημεία ενίσχυσης χρήσεων τουρισμού, περιοχή προστασίας φυσικού περιβάλλοντος, ζώνες προστασίας ρεμάτων, περιοχή εντατικοποίησης τοπικής παραγωγής, περιοχή προστασίας γεωργικής γης πρώτης προτεραιότητας, λοιπή γεωργική γη με δυνατότητα ήπιας αναψυχής και εναλλακτικού τουρισμού, ζώνες ήπιων και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, πολιτισμού και αθλητισμού και ζώνη τουρισμού και αναψυχής με τουριστικές μονάδες και χώρους αναψυχής μεσαίας δυναμικότητας.

Σε ότι αφορά τις σχεδιαστικές και κατασκευαστικές παρεμβάσεις, στόχος της πρότασης είναι η ανάδειξη της δυναμικής των επιμέρους τόπων, διαδρομών και ενδιαιτημάτων με ήπιους χειρισμούς, σύμφωνα με τις αρχές του περιβαλλοντικού σχεδιασμού και με έμφαση στο περιορισμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Οι παρεμβάσεις αυτές περιλαμβάνουν:

• Κτίσματα αναψυκτηρίων και ελαφριές κατασκευές που λειτουργούν ως σημεία στάσης και ξεκούρασης, αποθήκευσης εξοπλισμού ή σημεία παρατήρησης της φυσικής θέας. Χαρακτηρίζονται από ευελιξία, προσαρμοστικότητα στο τοπίο, δυνατότητα μετασχηματισμού και ενεργειακή αυτονομία.
• Ειδικές κινητές κατασκευές σε χώρους όπου προτείνονται ή ενισχύονται περιοδικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις.
• Δίκτυο διαδρομών ποδηλάτου και περιπατητικών διαδρομών από φυσικά υλικά υψηλής υδροπερατότητας.

Ομάδα μελέτης: Τασοπούλου Αναστασία, Ανδρέου Ελένη, Κυριακίδου Χαρίκλεια, Ποζουκίδου Γεωργία, Μαντούζα Ανδρομάχη- Άχη.
Συνεργάτες: Κούκλης Γεώργιος, Μπογδάνος Μιχάλης, Αντωνίου Αγγελική, Βαρσάμη Ναταλία.